Tylko w 2021 roku, na policję zgłoszono 22 816 wypadków oraz aż 422 627 kolizji drogowych. Nie ulega więc wątpliwości, że zwiększanie bezpieczeństwa na polskich drogach jest kwestią priorytetową. Wykorzystuje się tutaj nie tylko poziome i pionowe znaki drogowe, ale też tzw. urządzenia BRD (bezpieczeństwa ruchu drogowego). Warto bliżej przyjrzeć się ich rodzajom, zastosowaniom oraz stawianym przez prawo wymaganiom co do jakości.
Gdzie i po co stosuje się urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego?
Najprościej mówiąc, urządzenia BRD dzięki swojej widoczności służą do prowadzenia ruchu drogowego w bezpieczny, bezkolizyjny sposób. Nie należą do nich jednak znaki drogowe, ale inne elementy, takie jak zapory drogowe. Na polskich drogach wykorzystuje się wiele urządzeń, które służą do kierowania ruchem drogowym, wskazywania pikietażu drogi, oznaczania obiektów znajdujących się w skrajni i robót prowadzonych w ruchu drogowym oraz zapewniania bezpieczeństwa pieszym. Odpowiednie rozmieszczenie urządzeń zapewnia bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchu, ale też robotnikom pracującym na drodze.
Urządzenia pozwalają zminimalizować ryzyko wypadku oraz tworzą warunki, w których błędy kierowców powodują jak najmniejsze zagrożenie dla pozostałych uczestników ruchu. Oprócz tego, przyczyniają się do zwiększenia płynności jazdy, ponieważ dobre oznaczenie daje kierowcom wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do ominięcia przeszkody lub innego zagrożenia w ruchu drogowym.
Rodzaje urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego
Lista urządzeń BRD jest bardzo długa, ponieważ na drodze mogą pojawiać się różnego rodzaju zagrożenia, wymagające odpowiedniego oznakowania i zabezpieczenia. Popularne są m.in. urządzenia zwiększające bezpieczeństwo rowerzystów i pieszych, do których należą:
- lustra drogowe - sprawdzają się wszędzie, gdzie widoczność jest ograniczona np. na wzniesieniach czy przy wyjazdach z budynków, ponieważ zwiększają kąt obserwacji,
- progi zwalniające - poprzeczne wypukłości na jezdni, które skutecznie skłaniają kierowców do redukcji prędkości,
- balustrady i poręcze - chroniące przed upadkiem z dużej wysokości,
- słupki blokujące - zapobiegające wjeżdżaniu pojazdów na chodniki czy deptaki.
Takie urządzenia, jak lustro przemysłowe, zwiększają jednak nie tylko bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów, ale też kierowców. Znacznie ułatwiają włączenie się do ruchu w miejscach, gdzie widoczność nie jest wystarczająca. Montuje się je więc na parkingach wewnętrznych w dużych zakładach.
Na drogach często możemy spotkać też urządzenia zwiększające bezpieczeństwo robót prowadzonych w pasie drogowym. Do najważniejszych z nich należą zapory drogowe, które odgradzają miejsce robót od ruchu. Są wyposażone w odblaskowe elementy, dzięki którym są widoczne z daleka i dają kierowcom czas na odpowiednią reakcję na przeszkodę na drodze. Oprócz tego, powszechnie wykorzystywane są pachołki drogowe. Dzięki jaskrawej kolorystyce oraz białym, odblaskowym pasom, również są widoczne z dużej odległości. Pachołki często wykorzystuje się podczas zabezpieczania świeżo namalowanych znaków poziomych czy wyremontowanych fragmentów jezdni. Pozwalają również wyznaczać odpowiedni tor jazdy oraz sprawdzają się przy krótkotrwałych i szybko postępujących robotach drogowych. Oprócz tego, pachołki wykorzystuje się do doraźnego znakowania niebezpiecznych miejsc na jezdni.
Wśród urządzeń BRD znajdziemy również przeznaczone do optycznego prowadzenia ruchu. Znajdują się wśród nich m.in.:
- słupki prowadzące - oznaczające szerokość i przebieg drogi, umieszczane po obu stronach jezdni, zapewniają bezpieczeństwo po zmierzchu,
- słupki krawędziowe - stosowane na skrzyżowaniach, aby precyzyjnie określać miejsce zjazdu, ułatwiają skręcanie, kiedy widoczność jest niewystarczająca,
- słupki przeszkodowe - wskazują miejsca, w których pojawiają się przeszkody np. bariery, wyspy, azyle dla pieszych.
Wykorzystywane są też różnego rodzaju tablice: prowadzące, rozdzielające i kierujące. Sprawdzają się wszędzie tam, gdzie niedostateczna widoczność po zmierzchu lub w czasie złej pogody, mogłaby doprowadzić do przyjęcia nieodpowiedniego toru jazdy przez kierowcę, a co za tym idzie - zagrożenia. Ważną funkcję pełnią też urządzenia wskazujące pikietaż drogi, czyli umożliwiające określenie miejsca na drodze przez podanie odległości od jej początku. Wykorzystywane są tutaj znaki kilometrowe oraz znaki hektometrowe, które w razie wypadku ułatwiają podanie służbom konkretnego miejsca, gdzie doszło do zdarzenia i niezbędna jest pomoc.
Wymagania wobec urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego
Ze względu na istotną funkcję, którą pełnią, urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego muszą spełniać szereg wymagań technicznych np. co do wymiarów, kolorystyki czy oznakowania. Aktualne przepisy można znaleźć w Obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z 19 września 2019 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. W załączniku do tego dokumentu szczegółowo zostały opisane wymagania techniczne, ale też miejsca, w których urządzenia BRD powinny być umieszczane, aby zapewnić bezpieczeństwo robotnikom oraz wszystkim uczestnikom ruchu drogowego.
Urządzenia BRD zmniejszają ryzyko kolizji i wypadków na drogach, ale aby mogły spełniać swoją funkcję, muszą spełniać wszelkie określone prawem standardy. Nie zostały one opracowane, aby utrudniać życie producentom, ale dawać pewność, że urządzenia będą prawidłowo spełniać swoją funkcję.